Bildiri Konusu:Özel Eğitimde Teknoloji Destekli Eğitim
Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler için Kavranabilir Uygulama Geliştirilmesi
Özel eğitimde teknoloji kullanımı, özel gereksinimli öğrencilerin gereksinimlerine göre gelişimlerine yardımcı olan/destekleyen yenilikçi uygulamalara ihtiyaç duymaktadır. Geleneksel bilgisayar destekli uygulamalar çok duyulu katılımı ve fiziksel etkileşimi sağlamada özel gereksinimli öğrenciler için sınırlı kalabilmektedir. Telefon veya bilgisayar gibi cihazların kavranabilir nesnelerle kullanılması, özel gereksinimli öğrencilerin görme, işitme ve dokunma gibi birden fazla duyu organına hitap ederek etkileşimli öğrenmeyi sağlamakta, öğrenme deneyimlerini zenginleştirerek motivasyonlarını artırmaktadır. Kavranabilir teknolojiler, öğrencilere dokunarak görerek işiterek çoklu duyu katılımı sağlamaktadır. Kavranabilir arayüzlerde, öğrencilerin nesneleri kavraması ve tablet/telefon/bilgisayardaki uygulama ile nesnelerin etkileşiminin sağlanması söz konusudur. Bu araştırmada belirlenen dokuz geometrik şeklin öğretimi kavranabilir arayüze sahip öğrenme aracı ile gerçekleştirilmiştir. Kavranabilir arayüz, üç boyutlu geometrik şekiller, QR kod okuyucu ve bilgisayardan oluşmaktadır. Geometrik şekillerin üç boyutlu modellemeleri araştırmacılar tarafından gerçekleştirilmiş, baskıları üç boyutlu yazıcıyla alınmıştır. üç boyutlu nesnelerin alt kısımlarına birer QR kod yerleştirilmiştir. Bunlar QR kod okuyucuya okutulduğunda, kodun hangi nesneye ait olduğu bilgisi, USB seri port bağlantısı ile bilgisayara aktarılmaktadır. Öğretimin sağlanabilmesi için ayrıca eğitsel bir yazılım geliştirilmiş ve QR kod okuyucu ile entegre bir şekilde çalışması sağlanmıştır. Yazılım geometrik şekilleri tanıtmakta, öğrenciden ilgili geometrik şeklin QR kodunu okutmasını istemekte ve okutulan nesnenin doğru ya da yanlış nesne olmasına yönelik olarak dönüt, düzeltme ve pekiştireç vermektedir.
Çalışmanın katılımcısı orta düzeyde zihin yetersizliği olan sekiz yaşında bir erkek öğrencidir. Araştırma sürecinde şekiller üç gruba ayrılarak öğretimi gerçekleştirilmiştir. Katılımcının ekranda görünen şekli önündeki somut şekiller arasından bularak kart okuyucuya okutması beklenmiş, yoklama oturumlarında ismi söylenen nesneyi üç nesne arasından göstermesi beklenmiştir. Bu çalışmada kavranabilir mobil uygulamanın geliştirilmesi ve uygulamada karşılaşılan durumların belirlenerek çözümlenmesi hedeflendiği için araştırma tasarım tabanlı olarak desenlenmiştir. Uygulama süresince yazılımın kullanımında bazı sorunlarla karşılaşılmıştır. Yaşanan bu sorunlara araştırma ekibi tarafından çözümler geliştirilmiştir. Çalışmanın sonunda katılımcı, hedeflenen kavramları kazanmıştır. Elde edilen bulgular alan yazın ışığında tartışılmış, araştırmacılara ve uygulamacılara öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: kavranabilir teknoloji, zihin yetersizliği, tasarım tabanlı araştırma, özel eğitimde teknoloji kullanımı